Post-Truth Çağında İnanç ve Sekülerleşme
Hakikatin değersizleşmesi, inancın dönüşümü
DOI:
https://doi.org/10.5281/zenodo.15064579Anahtar Kelimeler:
Modernite, Sekülerleşme, Post-Truth, Post modernite,Özet
Din ve sekülerleşme, salt bireysel veya toplumsal tercihlerin ötesinde, daha karmaşık sosyal, kültürel ve politik faktörlerin etkileşimiyle şekillenen fenomenlerdir. Günümüzde, sekülerleşmenin tek yönlü bir süreç olmadığı, aksine dinin yeni formlarının ve ifade biçimlerinin ortaya çıktığı, dini inanç ve pratiklerin modern yaşamın bir parçası olarak yeniden şekillendiği görülmektedir. Öte yandan, post-truth döneminin getirdiği bilgi ve gerçeklikle ilgili belirsizlikler, inanç sistemlerinin de daha esnek ve hatta kırlgan hale getirebilmektedir. Post-modern çağda özellikle kitle iletişim araçlarının gelişimi, bilginin enformasyona dönüşüm sürecine bakıldığında hakikatin değersizleşmesini görebilmekteyiz. İnanç açısından da süreç okunduğunda, inancın, bilginin faydasız tarafını kısıtladığını bilmekteyiz buna karşın; modernitenin seküler bilgilerine bakıldığında aşkınlık kısıtlanmaktadır. Günümüzde enformasyonun faydalı-faydasız şekilde artışı, bilgilerin aşkınlıktan arındırılarak insanı inşa eden yönünün de kalmamasına yol açmıştır. Bu durum bilgileri profanlaştırmış, tam olarak post-truth ’un muhtevasında yer alan hakikatin önemsizleşmesini de beraberinde getirmiştir. Sonuç olarak, post-truth çağında inanç ve sekülerleşmenin anlaşılması, toplumsal teori ve pratiğin temel sorunlarından biri olmaya devam etmektedir. Bu çalışma, post-truth çağında inanç ve sekülerleşmenin anlaşılmasına yönelik temel sorunları ve dönüşümleri analiz etmeyi amaçlamaktadır. Çalışmanın yöntemi, detaylı literatür taraması ve teorik incelemeleri içermektedir.
Referanslar
Aktay, Y. (2000). Modernitenin Aydınlanma Vehmi. Toplumbilim Aydınlanma Özel Sayısı. Sayı: 11, ss. 103-112.
Alpay, Y. (2020). Yalanın Siyaseti Post Truth. 7. Baskı, İstanbul: Destek Yayınları.
Arendt, H. (2009). Kötülüğün Sıradanlığı, Adolf Eichmann Kudüs’te. (Ö. Çelik, Çev.) İstanbul: Metis
Arslan, H. (2016). Nisbet’in ‘sosyolojik düşünce geleneği’ne derkenar: Etik cemaat. R. Nisbet, Sosyolojik düşünce geleneği (4.b.) (ss.9-45 ). (Y. Kaplan, Çev.). İstanbul: Paradigma Yayınları.
Baudrillard, J. (1981). Simulacra and Simulation. University of Michigan Press.
Bauer, T. (2022). Dünyanın Tekdüzeleşmesi Müphemlik ve Çeşitlilik Kaybı Üzerine. (M. Kaya, Çev.) 3. Baskı, İstanbul: Albaraka Yayınları.
Cevizci, A. (2005). Felsefe Sözlüğü. İstanbul: Paradigma Yayınları.
Coates, W.H., White, H.V.&Schapiro, J.S.(1966). The Emergence of Liberal Humanism. New York, NY:Mcgraw-Hill Book
Çiğdem, A., (2015). Aydınlanma Düşüncesi, İstanbul: İletişim Yayınları.
Douglas, M. (2021). Saflık ve Tehlike: Kirlilik ve Tabu Kavramlarının Bir Çözümlemesi. Çev. Emine Ayhan, İstanbul: Metis Yayınları.
Duman, F. (2006). “Akılcılık Bağlamında İki Aydınlanma Geleneği: Fransız Aydınlanması Versus İskoç Aydınlanması Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi. 61 (1): 118-151
Ecevit, Y. (2021). “Ben Buradayım...”: Oğuz Atay'ın biyografik ve kurmaca dünyası. İletişim.
Ertit, V. (2020). Sekülerleşme Teorisi. Liberte yayınları: Ankara
Esed, T. (1993) Genealogies of Religion, Baltimore: John Hopkins University Press; Talal Esed, Formations of the Secular: Christianity, İslam, Modernity (Türkçesi Sekülerliğin Biçimleri: Hristiyanlık, İslamiyet ve Modernlik çev. Ferit Burak Aydar, Metis Yayınları, İstanbul, 2016)
Fukuyama, F. (1993) Tarihin Sonu Mu?, (Y. KAPLAN, Çev.) Kayseri: Rey Yayınları.
Giddens, A. (2010). Modernite ve Bireysel Kimlik: Geç Modern Çağda Benlik ve Toplum. Çev. Ümit Tatlıcan, İstanbul: Say Yayınları.
Gönç-Şavran, T. (2011). Klasik Sosyoloji Tarihi İçinde. Bilim Olarak Sosyolojinin Doğuşu. Suğur, S. (ed). Eskişehir: Anadolu Üniversitesi
Habermas, J. (1990). Modernlik: Tamamlanmamış Bir Proje. Postmodernizm. (Der. N. Zekâ), İstanbul: Kıyı Yayınları, ss.31-33
Haccac Ali (2017). Seküler Aklın Haritası Modernitenin Tanrısız Ütopya Arayışı. 2. Baskı İstanbul: Mahya yayıncılık.
Hamilton, P.(1996). “The Enlightment and the Birth of Social Science” içinde Stuart Hall ve B. Gieben. Formations of Modernity. Cambridge: Polity Press
Han, B. C. (2020). Ritüellerin Yok Oluşuna Dair Günümüzün Bir Topolojisi. (Çev. Çağlar Tanyeri) İstanbul: İnka Kitap
Han, B. C. (2023a). Enfokrasi Dijitalleşme ve Demokrasinin Krizi. (Çev. M. Özdemir). İstanbul: Ketebe Yayınları
Han, B. C. (2023b). Kapitalizm ve Ölüm Dürtüsü. (Çev. Ç. Tanyeri) İstanbul: İnka Kitap
Han, B. C. (2024). Anlatının Krizi. (Çev. M. Erşen). İstanbul: Ketebe Yayınları
Harman, G. (2011). The Quadruple Object. Zero Books
Heidegger, M. (2015). Teknik ve Dönüş, Özdeşlik ve Ayrım. (Çev. N. Aça), İstanbul: Phramakon Kitap.
Heit H. (2018). “There are no Facts... ”: Nietzsche as Predecessor of Post-Truth? Studia Philosophica Estonica 11(1), pp 44–63.
Heller, A. ve Feher, F. (1993). Postmodern Politik Durum. (Ş. Argın ve O. Akınhay, Çev.) Ankara: Öteki Yayınevi.
İnce, A. (2021). Varoluşun Tınısı Modernite ve Yaşama Sanatının Yitimi. İstanbul: İnsan Yayınları.
Kalın, İ. (2008). “Knowing the Self and the Non-Self: Towards a Philosophy of Non-Subjectivism”, Journal of Muhyiddin İbn Arabi Society 43.
Kalın, İ. (2024). İslam, Aydınlanma ve Gelecek. İstanbul: İnsan Yayınları.
Kızılçelik, S. (2019). Çağdaş Sosyal Teorisyenler. 2. Baskı. Ankara: Anı Yayıncılık.
Küçükcan, T. (2005). Modernleşme ve Sekülerleşme Kuramları Bağlamında Din, Toplumsal Değişme ve İslam Dünyası İslâm Araştırmaları Dergisi, Sayı 13, 109-128
Lyotard, J. F. (1990). Postmodern Durum. (A. Çiğdem, Çev.) İstanbul: Ara Yayıncılık.
Lyotard, J. F. (2014). Coşku: Tarihin Kantçı Kritiği. (E. Sarıkartal, Çev.) İstanbul: İthaki Yayınları.
McIntyre, L. C. (2018). Post-truth. MIT Press Essential Knowledge Series.
Oxford Dictionaries (2016). Post-truth. https://www.lexico.com/en/definition/post-truth
Parlak, A. (2022). Protestan Reformunun Meydana Gelmesinde Etkili Olan Toplumsal, Siyasi ve Ekonomik Faktörler , Dokuz Eylül Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 2022, sayı: 56, s. 7-49
Rosa, H. (2019). Resonance: A Sociology of Our Relationship to the World. Polity.
Schwartz, P. And J. Ogilvy (1979). The Emergent Paradigm: Changing Patterns of Thought and Belief. Analytical Report 7 : Values and Lifestyles Program, Menlo Park, CA: SRI İnternational
Serdar, Z. (2010). “Welcome to Postnormal Times”, Futures 42. 435-444
Slattery, M. (2007). Sosyolojide Temel Fikirler, Yayına Hazırlayan: Ümit Tatlıcan ve Gülhan Demiriz, İstanbul: Sentez Yayıncılık.
Şahin, M. (2024). Akışkan Modernite ve Transhümanizm: İnsanlığın Yeni Sınırlarını Keşfetmek. Journal of Social Perspective Studies, 1(1), 3–13. https://doi.org/10.5281/zenodo.10928398
İnternet Kaynakçası
Özkaya, A. (2020). Post truth (gerçeklik ötesi): yalanların gerçekmiş gibi sunulduğu bir dünyada, hakikatin anlamı nedir?, Evrim Ağacı. https://evrimagaci.org/post-truthgerceklik-otesi-yalanlarin-gercekmis-gibi-sunuldugu-bir-dunyada-hakikatin-anlaminedir-8574 Erişim Tarihi: 22.12.2023
https://www.perspektif.online/sekulerlesme-nedir/ Erişim Tarihi: 21.12.2023
İndir
Yayınlanmış
Nasıl Atıf Yapılır
Sayı
Bölüm
Lisans
Telif Hakkı (c) 2025 Ahmet Faruk Koşar
Bu çalışma Creative Commons Attribution 4.0 International License ile lisanslanmıştır.
